ชุมชนเล็กๆกลางหุบเขา สุดเขตแดนอำเภอแม่พริก จังหวัดลำปาง เดินทางไปไม่ง่าย แต่ก็ยังมีผู้คนดั้นด้นไปเยือนครั้งแล้วครั้งเล่า ชุมชนนี้มีชื่อว่า ผาปัง
แม้จะอยู่ไกลเมือง แต่คนผาปังก้าวหน้ามาแต่ไหนแต่ไร ด้วยว่านิยมส่งลูกหลานเรียนหนังสือ ผาปังจึงเต็มไปด้วยสมาชิกชุมชนที่มีศักยภาพ แม้จะน้อยด้วยปริมาณ
หลายปีมาแล้ว มีเครือข่ายคนผาปังในเอมริกา จัดนักเรียนอเมริกันมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ชีวิตที่ผาปัง ในโครงการแลกเปลี่ยนภาษาและวัฒนธรรมไทย-อเมริกัน ชื่อเสียง ความงาม มิตรภาพที่ได้รับจากผาปัง ได้รับการเล่าขานต่อๆกันในหมู่นักเรียนอเมริกันรุ่นต่อรุ่น คนที่เคยมาใช้ชีวิตช่วงซัมเมอร์ที่ผาปังแล้วก็อยากมาอีก ถึงกับต้องมีการสัมภาษณ์ คัดเลือก เพื่อที่จะมาลองใช้ชีวิตที่ผาปังสักครั้ง เป็นโครงการที่เด็กวัยรุ่นอเมริกันตื่นเต้นและรอคอย
ภารกิจหลักๆที่วัยรุ่นอเมริกันได้รับมอบหมาย คือ การสอนภาษาอังกฤษให้กับนักเรียนผาปัง ตั้งแต่ชั้นอนุบาลถึงมัธยมศึกษาปีที่ 3 ด้วยวิธีการที่สนุกและใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน ร้องเพลง เล่นเกม เล่นดนตรี ไปไหนมาไหนด้วยกัน ใช้ชีวิตด้วยกัน แม้จะเป็นช่วงเวลาสั้นๆ แต่ได้ผล ทำให้ทักษะภาษาอังกฤษของเด็กๆผาปังก้าวหน้ามาก เด็กๆผาปังไม่กลัวชาวต่างชาติ มีความกล้าที่จะพูดคุยสนทนาด้วยภาษาอังกฤษ ในขณะเดียวกันวัยรุ่นอเมริกันก็มีความกระตือรือร้นอยากเรียนรู้ภาษาไทยและภาษาคำเมือง จึงเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ภาษาซึ่งกันและกันอย่างเป็นธรรมชาติ
จะมีวัยรุ่นอเมริกันสักกี่คนที่โชคดีมีโอกาสได้มาใช้ชีวิตที่ผาปัง และจะมีเด็กๆในชนบทที่ไหนจะโชคดีเหมือนเด็กๆที่ผาปัง ที่ได้เรียนภาษาอังกฤษกับเจ้าของภาษาอย่างใกล้ชิด ชีวิตความเป็นอยู่ วัฒนธรรม ภาษา ที่แตกต่างกันคนละโลก ไม่เป็นอุปสรรค กลับทำให้มิตรภาพงอกงาม เกิดเป็นความรักความผูกพันต่อเนื่องมายาวนาน
Nora Kingley นักเรียนอเมริกัน อายุ 17 ปี เพิ่งจะเดินทางมาผาปังเป็นครั้ง เธอกล่าวว่า”รู้สึกว่าผาปังเหมือนบ้าน ทั้งๆที่ไม่เคยมามาก่อนเลย ทุกคนต้อนรับเรา รักเรา ทั้งๆที่ไม่เคยรู้จักไม่เคยเจอกันมาก่อน”
ถามว่าภาษาไทยยากแค่ไหน ทุกคนตอบเป็นเสียงเดียวกันว่ายาก แต่ Mimi Molotsky ผู้ชอบเรียนรู้ภาษา บอกว่ามาผาปังเป็นครั้งที่ 2 อยู่ที่ผาปังเธอชื่อพี่นัท มีมี่ชอบเรียนรู้คำภาษาไทยเทียบกับคำภาษาอังกฤษ และชอบที่จะเรียนรู้ภาษาคำเมืองด้วย เธอบอกว่า “อย่างเช่น nose ภาษาไทยคือ จมูก ภาษาผาปังพูดว่า ฮูดัง เป็นต้น” ส่วนคำว่า สบายดีไหม ฉันรักคุณ ไม่เป็นไร สวัสดี ขอบคุณ เป็นคำที่นักเรียนอเมริกันพูดติดปากเสมอเมื่ออยู่ที่ผาปัง
สำหรับเด็กๆเจ้าบ้านผาปังเอง ก็ความสุขที่มีชาวอเมริกันมาใช้ชีวิตอยู่ด้วย พาพี่ๆเอมริกันไปลงแขกดำนา พาไปเก็บลำไย ไปวัดทำบุญ ถวายเทียนพรรษา ฝึกตีกลองปู่จา ฟ้อนรำ ทำสวยดอกไม้ไหว้พระ หัดทำอาหารพื้นเมือง ฝึกอีดฝ้าย ทอผ้า เรียกได้ว่ากิจกรรมแน่น ได้ใช้ชีวิตแบบคนผาปังเต็มที่
น้องลิลลี่ กับน้องการ์ตูน เด็กน้อยผาปังชั้นป. 4 กล่าวว่า “พี่ๆชาวอเมริกันตั้งใจเรียนรู้กันมาก เช่นการตีกลองและฟ้อนรำ ขนาดพวกหนูยังว่ายากเลย แต่พี่ๆเขาก็ทำได้ และดีด้วย” ส่วนวิถีชีวิตด้านอื่นๆที่เด็กๆแนะนำให้รู้จักก็น่าประทับใจทั้งสิ้น น้องลิลลี่คิดว่า “พี่ๆอเมริกันน่าจะประทับใจบ้านเรา และคงอยากกลับมาอีกค่ะ”
ชุมชนผาปัง ให้ประสบการณ์ชีวิตไม่เฉพาะเด็กอเมริกัน แต่ยังรวมไปถึงเด็กๆผาปังเองด้วย อยากชวนมาพบกับมิตรภาพของเด็กไทยและพี่ๆชาวอเมริกัน มาฟังเด็กๆผาปังสปีคอิงลิช ชาวต่างชาติสปีคคำเมือง ใช้ชีวิตในชนบทแสนงามกลางฤดูฝน ในรายการทุ่งแสงตะวัน ตอน ซัมเมอร์@ผาปัง วันเสาร์ที่ 15 กันยายน 2561 เวลา 6.25 น.ทางช่อง3 และช่อง 33
